Ludność a zasoby
Jedną z głównych cech współczesnej cywilizacji, zwłaszcza
w krajach rozwiniętych, jest gwałtowna i niepohamowana konsumpcja bogactw
naturalnych, z których znaczna część jest nieodnawialna. Towarzyszy temu
ogromna ilość odpadów przemysłowych i tych pochodzących z gospodarstw
domowych.
Naukowcy obliczyli, że przeciętny Amerykanin zużywa w ciągu życia w sposób
bezpośredni lub pośredni około 1600 ton surowców wydobytych z ziemi.
Przewyższa to 50-krotnie ilość surowców wykorzystywanych przez mieszkańca
Indii. Tak więc tempo, w jakim ludzie zużywają naturalne zasoby naszej
planety, jest ściśle powiązane z poziomem życia - im wyższa stopa życiowa,
tym wyższe zużycie surowców. W związku ze wzrostem liczby ludności i poprawą
warunków życia, zapotrzebowanie na surowce będzie wzrastać.
Ziemia jest jak wielki magazyn Z wszelkimi dobrami niezbędnymi człowiekowi
do życia. Niektórzy naukowcy wyrażają ostatnio obawy, czy przy tak szybkim
przyroście ziemskiej populacji zapasy bogactw naturalnych nie wyczerpią się
w niedalekiej przyszłości.
Jedną ze zgubnych konsekwencji wzrastającego zapotrzebowania na energię jest
zanieczyszczenie powietrza. Węgiel, powszechnie wykorzystywany do produkcji
energii, jest nieodnawialnym bogactwem naturalnym - wiele kopalń już dawno
wyczerpało swoje złoża. W wielu krajach gaz ziemny, towarzyszący często
złożom ropy naftowej i węgla kamiennego, zastąpił gaz generowany,
otrzymywany z koksu w tak zwanych gazogeneratorach
Pod pojęciem bogactwa naturalnego rozumie się naturalne zasoby Ziemi,
takie jak gleba, minerały, rośliny, zwierzęta, woda i powietrze - wszystkie
potrzebne, by człowiek mógł przeżyć.
Jakiś przedmiot staje się surowcem dopiero wtedy, kiedy istnieje na niego
zapotrzebowanie i zostaje określona jego wartość. Na przykład w epoce
kamiennej do najważniejszych bogactw naturalnych należał krzemień, ponieważ
był niezbędny do wyrobu narzędzi. Postęp technologiczny zmniejszył
zapotrzebowanie na krzemień, a w jego miejsce pojawiły się miedź, cyna i
żelazo, czyli główne surowce epoki brązu i żelaza. W XVIII i XIX wieku ropa
naftowa sącząca się ze skał do rzek Pensylwanii tylko przeszkadzała ludziom.
Kiedy jednak nauczyli się oni wykorzystywać ropę do oświetlania mieszkań i
ulic oraz wytwarzać z niej parafinę, zaczęła ona być cennym surowcem.
Wkrótce na całym świecie zastępy geologów ruszyły na poszukiwanie ropy.
Cenne w danym społeczeństwie surowce mogą być zupełnie bezwartościowe w
innym. Pierwotne plemiona Indian dorzecza Amazonki żyją blisko natury i w
celu zaspokojenia swoich życiowych potrzeb korzystają z roślin i zwierząt
występujących w tamtejszych lasach. Dla wielu Brazylijczyków jednak
tropikalne lasy deszczowe nie są źródłem roślin i zwierząt, ale miejscem,
gdzie można zdobyć minerały, drewno i ziemię pod hodowlę lub uprawę roślin.
Rodzimi mieszkańcy lasów wywierają niewielki wpływ na środowisko w
porównaniu z górnikami, drwalami i rolnikami, którzy na trwale zmieniają
środowisko puszczy. Odzwierciedla to znaną prawdę, że wczesne społeczeństwa
miały znacznie niższe zapotrzebowanie na surowce naturalne.
Tempo eksploatacji bogactw naturalnych wzrosło bardzo w wyniku rewolucji
przemysłowej. Według niektórych szacunków zużycie mineralnych zasobów naszej
planety od 1900 roku wzrosło aż 13-krotnie.
Ryby są podstawowym składnikiem diety członków plemienia Asmatów z Nowej
Gwinei. Plemiona takie żyją w harmonii z otaczającą przyrodą. Dzikie rośliny
i zwierzęta zaspokajają ich podstawowe potrzeby
|